Δευτέρα 28 Μαΐου 2012

Μαθήματα οικονομίας από τη Βολιβία (Επίκαιρα,10 Μαΐου 2012)



Το μπελά της έχει βρει η Μαδρίτη κάθε Πρωτομαγιά. Γιατί, ενώ με το εσωτερικό μέτωπο είχε ησυχάσει περιμένοντας όπως κάθε άλλη κυβέρνηση λίγο ή πολύ κάθε χρόνο τα ίδια, με τις αναμενόμενες σχεδόν επετειακές συγκεντρώσεις των εργατικών συνδικάτων, τα πλήγματα που δέχεται με μια εκνευριστική ακρίβεια από το εξωτερικό κάθε τέτοια μέρα είναι αναπάντεχα και συντριπτικά.
Την Πρωτομαγιά του 2010 ο πρόεδρος της Βολιβίας, Έβο Μοράλες, είχε ανακοινώσει την κρατικοποίηση τεσσάρων εταιρειών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, ενώ δύο χρόνια νωρίτερα, την Πρωτομαγιά του 2008 είχε εξαγγείλει την εθνικοποίηση της ιταλικής εταιρείας τηλεπικοινωνιών Entel, θυγατρικής της Telecom Italia. Την Πρωτομαγιά δε του 2006 είχε ανακοινώσει την κρατικοποίηση των υδρογονανθράκων, των τηλεπικοινωνιακών εταιρειών κι άλλων επιχειρήσεων παραγωγής και μεταφοράς ηλεκτρισμού. Την Πρωτομαγιά του 2012, πιστή στο ραντεβού της με τις εθνικοποιήσεις, η κυβέρνηση της Βολιβίας έβαλε στο στόχαστρο της την ισπανική εταιρεία διακίνησης ηλεκτρισμού, Red Electrica, που πέρασε πλέον στην ιδιοκτησία της κυβέρνησης.
Η ισπανική Red Electrica που σήμερα κατέχει και λειτουργεί τα τρία τέταρτα του δικτύου διανομής ηλεκτρικής ενέργειας της Βολιβίας, παρέχοντας ρεύμα στο 85% των κατοίκων, επεκτάθηκε σε αυτή την χώρα των Άνδεων το 2002, όταν στο αποκορύφωμα της εφαρμογής του προγράμματος λιτότητας κατά διαταγή του ΔΝΤ επικρατούσε ο πυρετός των ιδιωτικοποιήσεων. Όχημα για τη επέκτασή της αποτέλεσε η εξαγορά του 99,94% του μετοχικού κεφαλαίου της βολιβιανής Transportadora de Electricidad, της εταιρείας που (όπως ακριβώς συνέβη και στην Ελλάδα) είχε αποσπαστεί από την εταιρεία παραγωγής ενέργειας για να αναλάβει το έργο της διακίνησης και στην πραγματικότητα να διευκολύνει την ιδιωτικοποίηση. Γιατί, διαφορετικά, ποιος ιδιώτης θα διέθετε τόσα κεφάλαια ώστε να αποκτήσει και την εταιρεία παραγωγής κι αυτή της διανομής; Το υπόλοιπο 0,06% του κεφαλαίου της ανήκε στους εργαζόμενους της επιχείρησης.
Επενδυτική απεργία
Το σκεπτικό που εξήγγειλε ο πρόεδρος της Βολιβίας για την ιδιωτικοποίηση της εταιρείας διανομής, το 20% της οποίας ανήκει στην ισπανική κυβέρνηση, αφορούσε την παρατεταμένη επενδυτική της απραξία. Ειδικότερα, απ’ όταν ιδιωτικοποιήθηκε είχε επενδύσει μόλις 81 εκ. δολάρια, όταν η κυβέρνηση της χώρας έχει επενδύσει στο δίκτυο 220 εκ. δολάρια, έτσι ώστε να μπορεί να εξυπηρετεί τις ανάγκες των κατοίκων. Αξίζει να σημειωθεί πως ακριβώς την ίδια αιτιολογία είχε προβάλει κι η πρόεδρος της Αργεντινής, Κριστίνα Κίρχνερ, πριν λίγες εβδομάδες ανακοινώνοντας την ιδιωτικοποίηση της YPF θυγατρικής του ισπανικού ενεργειακού κολοσσού, Repsol. Φαίνεται επομένως πως η επενδυτική αποχή χαρακτηρίζει την επόμενη μέρα κάθε ιδιωτικοποίησης καθώς οι ιδιώτες παραιτούνται από την συντήρηση ή την επέκταση των υποδομών που αγόρασαν, επικεντρώνοντας όλη την δράση και την επινοητικότητά τους στο επικερδές πεδίο της απομύζησης των πολιτών κι εκμεταλλευόμενοι στο έπακρο την μονοπωλιακή τους θέση στην αγορά.
Ο εκπρόσωποι της ισπανικής πολυεθνικής επέλεξαν να προσποιηθούν ότι δεν κατάλαβαν τις καταγγελίες της βολιβιανής κυβέρνησης ή δεν τους αφορούσαν. «Σεβόμαστε την απόφαση της κυβέρνησης της Βολιβίας που στηρίχθηκε σε κίνητρα τα οποία μας είναι άγνωστα», δήλωσε ο εκπρόσωπός της. Συνέχισε δε τονίζοντας πως «αυτές οι πράξεις αντιβαίνουν στην ελεύθερη αγορά και τους κανόνες δικαίου που θα ‘πρεπε να διέπουν τις διεθνείς επενδύσεις»…
Στη Βολιβία η επανεθνικοποίηση των πάλαι ποτέ κρατικών επιχειρήσεων που είχαν ξεπουληθεί σε ισπανικές κυρίως πολυεθνικές αλλά και γαλλικές (με μία απ’ αυτές την ενεργειακή Rurelec να έχει προσφύγει στο διαιτητικό δικαστήριο της Χάγης ζητώντας να αποζημιωθεί) συνοδεύεται από μια σειρά άλλων φιλολαϊκών μέτρων, που έχουν απογειώσει την δημοτικότητα του Μοράλες, εξασφαλίζοντας την συνοχή του πολιτικού συστήματος. Για παράδειγμα, την ίδια μέρα που ο πρόεδρος Μοράλες έστελνε τον στρατό να καταλάβει τις εγκαταστάσεις της ισπανικής Red Electrica ανήγγειλε σημαντικές αυξήσεις στους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων, ύψους 23%. Επίσης, εξήγγειλε την επέκταση της γονικής άδειας και στους πατεράδες. Πρόκειται για μια πολιτική παροχών και στήριξης των λαϊκών εισοδημάτων που κινείται σε διαμετρικά αντίθετη κατεύθυνση από την κρίση και την λιτότητα στην οποία βυθίζεται η Ευρώπη.
Στον αντίποδα, ύφεση και ανεργία
Χαρακτηριστικά για παράδειγμα ήταν τα πρωτοσέλιδα του ευρωπαϊκού κι ειδικότερα του ισπανικού Τύπου, την Πρωτομαγιά, την ημέρα που ο Μοράλες καταχειροκροτούμενος ανακοίνωνε την απαλλοτρίωση των πολυεθνικών. Τα δημοσιεύματα του δυτικού Τύπου αφορούσαν την βύθιση της ισπανικής οικονομίας στην ύφεση: «Η Ισπανία από κοινού με επτά άλλες οικονομίες της ευρωζώνης εισήλθε σε ύφεση, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύτηκαν την Δευτέρα, παρέχοντας έτσι επιπλέον ενδείξεις για την αποτυχία των πολιτικών λιτότητας να επαναφέρουν την εμπιστοσύνη στις οικονομίες της περιφέρειας… Σχεδόν κάθε τμήμα των νέων οικονομικών στοιχείων τις τελευταίες εβδομάδες ενισχύει την εντύπωση πως μεγάλα τμήματα της ευρωπαϊκής οικονομίας συρρικνώνονται. Μεταξύ των 17 κρατών της ευρωζώνης, η Ισπανία μαζί με το Βέλγιο, την Ελλάδα, την Ιρλανδία, την Ιταλία, την Ολλανδία, την Πορτογαλία και την Σλοβενία βρίσκονται σε ύφεση, όπως ορίζονται τα δύο συνεχόμενα τρίμηνα αρνητικής μεγέθυνσης. Εκτός ευρωζώνης, Αγγλία, Δανία και Τσεχία βρίσκονται σε ύφεση κατά τον ίδιο τρόπο» έγραφε στην πρώτη του σελίδα το πρωτομαγιάτικο φύλλο της Wall Street Journal.
Σε εντελώς διαφορετική τροχιά δεν κινούνται μόνο οι αριθμοί αλλά και οι κοινωνικοί δείκτες. Έτσι στον αντίποδα των εθνικοποιήσεων και των μισθολογικών αυξήσεων της Λατινικής Αμερικής, η Ευρώπη βυθίζεται όχι μόνο στην ύφεση, που συνοδεύει το αμόκ ιδιωτικοποιήσεων (στερώντας το κράτος από πολύτιμα εργαλεία άσκησης παρεμβατικής πολιτικής ειδικά σε περίοδο κρίσης), αλλά και στην ανεργία. Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύθηκαν από την Eurostat η ανεργία τον Μάρτιο στις 17 χώρες της ευρωζώνης κατέγραψε νέο ρεκόρ φθάνοντας το 10,9%, από 10,8% που ήταν τον Φεβρουάριο και 9,9% ένα χρόνο νωρίτερα, τον Μάρτιο του 2011. Η αύξηση η οποία καταγράφηκε τον Μάρτιο (ενδέκατος μήνας συνεχούς αύξησης) οδήγησε τον αριθμό των ανέργων στην ευρωζώνη στα 17 εκ.!
Αβυσσαλέο το κενό που χωρίζει τις δύο ηπείρους: ιδιωτικοποιήσεις, ύφεση και ανεργία από την μια, εθνικοποιήσεις, μισθολογικές αυξήσεις και παροχές από την άλλη!

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου