Η δυτική μεριά της Χίου ήταν ένα ξεχωριστό ζωντανό μουσείο φυσικής
ομορφιάς και ιστορίας. Απρόσβλητο ακόμα και σε αυτές τις λίγες
νεωτερικές και συνήθως αυθαίρετες παρεμβάσεις που έγιναν στην ανατολική
της μεριά, όπου βρίσκεται και η πρωτεύουσα του νησιού.
Το γεγονός ότι διατηρήθηκε παρθένο αυτό το μεγάλο της τμήμα δεν είναι
το αποτέλεσμα μιας αμελούς ή οπισθοδρομικής στάσης, αλλά μιας επιλογής,
όχι απαραίτητα συνειδητής αλλά και ασυνείδητης, και γι' αυτό ίσως πιο
ισχυρής και επίμονης. Έτσι ακριβώς όπως εκφράζεται το συλλογικό
ασυνείδητο, σαν μια υπόγεια κουλτούρα, η οποία είτε ματαιώνει είτε
ενθαρρύνει σχέδια, οραματισμούς και πράξεις.
Κάθε ανθρώπινο μνημείο που έχει επιζήσει μέχρι τώρα, στην παγκόσμια
χαρτογράφηση του πολιτισμού, δεν έχει διασωθεί απλώς χάρη στην αντοχή
των υλικών του, ούτε τυχαία, χάρη σε μια ευνοϊκή, φυσική εξέλιξη των
πραγμάτων, αλλά γιατί προστατεύθηκε δυναμικά από αυτό το είδος της
ανθρώπινης επιθυμίας.
